V.5 Eenrum

V.5  Plaatsingslijst van de archivalia van de afdeling Eenrum van de Kamercentrale Groningen van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD) en haar voorlopers (1937) 1946 – 1948 (1958) en 1976 – 1990.

Op dit archief zijn de bepalingen van de overeenkomst tussen het DNPP en het Liberaal Archief Groningen van toepassing.

Dit archief bevat ook stukken betreffende

  • Algemeen belang Eenrum
  • Nationaal Comité Handhaving Rijkseenheid
  • Protestantse Unie
  • Vrijzinnig Democratische Bond (VDB) uit 1937
  • S.D.A.P.
  • Partij van de Arbeid (PvdA)

De VVD afdeling Eenrum is een afdeling met een lange voorgeschiedenis. Vast staat, dat de afdeling al voor de Tweede Wereldoorlog onderdeel uitmaakte van de Liberale Staatspartij. De voorzitter toen was de heer Wibbens (geen voorletter bekend).  

Na de Tweede Wereldoorlog is de afdeling eerst overgegaan naar de Partij van de Vrijheid en later meegegaan naar de VVD. Net als zoveel andere VVD afdelingen net na de Tweede Wereldoorlog, werd de ontwikkeling tussen 1945 en ongeveer 1950 geremd door geldgebrek. Afdrachten aan het hoofdbestuur konden dan ook, zo was de lezing, in de eerste jaren zelden plaatsvinden.
Na 1950 vond er wel afdracht plaats, waarbij het ledental van de afdeling (volgens eigen opgave van de afdeling) schommelde tussen de 10 en de 20 leden.  

In een gesprek van L.H.M. Osterholt met de eerste voorzitter van na de oorlog, de heer R. (Ru) J. Clevering, vertelde deze dat er de eerste jaren ongeveer 70 leden zouden zijn geweest, maar verdere groei van het ledental of het behoud van de bestaande leden zou niet mogelijk geweest zijn, omdat vooral door de samenvoeging van boerenbedrijven (schaalvergroting) het aantal potentiële leden verminderde.  

Het archief van de afdeling Eenrum is daarom zo interessant, omdat er notulen van (bestuurs-)vergaderingen in aangetroffen werden over de periode 1946 – 1970. Vooral de eerste jaren na de oorlog zijn in de geschiedenis van de Kamercentrale Groningen niet volledig gedocumenteerd. De notulen van de afdeling zijn daarom een welkome aanvulling.  

Op 16 januari 1946, de eerste vergadering na de Tweede Wereldoorlog, wordt de heer R.J. Clevering tot voorzitter van de LSP afdeling Eenrum gekozen. Daar de kas en het archief van de afdeling in de Tweede Wereldoorlog door de Duitsers was geroofd, begon de afdeling geheel opnieuw, en door middel van mond op mond reclame werden leden geworven.
Op 25 april 1948 werd de Partij van de Vrijheid, afdeling Eenrum opgericht, waarin de LSP afdeling op ging. Opnieuw was de heer Clevering voorzitter van de afdeling. Het is dan ook niet verwonderlijk dat, als de VVD in 1948 opgericht wordt en veel PvdV afdelingen overgaan naar de VVD, ook de afdeling Eenrum meegaat, waarna de heer Clevering ook hier weer voorzitter van de afdeling wordt. Hij blijft dit tot 14 april 1954, waarna hij wordt opgevolgd door de heer G. Boerma.  

Naast zijn voorzitterschap was de heer Clevering tussen 1946 en 1955 raadslid en wethouder in de gemeente Eenrum. Van 1950 – 1974 was hij lid van de Provinciale Staten van Groningen.  

De eerste plaatsingslijst dateert van maart 1992. Deze plaatsingslijst is aangevuld met later verkregen materiaal en is gemaakt in augustus 2006 met materiaal dat werd geschonken op 22 augustus 1988 aan L.H.M. Osterholt door de heer P. Coolman uit Eenrum.

De nieuwe archiefnummers zijn toegevoegd vanaf nummer 12. De stukken onder nrs. 24 – 35 zijn in januari 2015 toegevoegd aan het archief.  

1-5  Materiaal betreffende de periode 1946 – 1990, waaronder notulenboek en ledenlijst.

1   Notulen van de vergaderingen van de afdeling Eenrum    
     –  Partij van de Vrijheid, 1946 – 1948    
      – VVD, 1948 – 1960
      – VVD, 1976 – 1989
     –  Een schrift met onder andere de ledenlijst van de afdeling Eenrum van de Liberale Staatspartij met aan de ene kant de ledenlijst en als je het schrift omdraait een cursus
         –   luchtbescherming (1943) en
         –   notities algemene beginselen organisatie luchtbeschermingsdienst.

 Kopieën van verslagen in het notulenboek van de afdeling, 1961 – 1987 Het origineel van het notulenboek zit in de doos V.5 – 2, samen met het dossier 23 – 35

2   Stukken met betrekking tot de ledenadministratie van de afdeling Eenrum. Computeruitdraaivellen periode 1969 – 1989.
3   Correspondentie met andere afdelingen, uitnodigingen voor ledenvergaderingen, een schrift met presentielijsten, individuele brieven en andere correspondentie met betrekking tot het reilen en zeilen in de afdeling Eenrum, 1958 – 1989.
4   Materiaal betreffende de verschillende verkiezingen tussen 1961 en 1989.
5   Gemeenteraadsverkiezingsprogramma 1990 – 1994. Afdelingen De Marne/ Eenrum en Pieterburen.

6-11 Verschillend materiaal met betrekking tot

  • de Liberale sociëteit Noord – Groningen
  •  de Kamercentrale Groningen
  •  de provincie Groningen
  •  het Algemeen secretariaat van de VVD

6   Materiaal betreffende de Liberale sociëteit Noord – Groningen, 1977 – 1986
7   Materiaal betreffende de Kamercentrale Groningen, 1962 – 1978.
8   Enkele stukken met betrekking tot de gemeentelijke herindeling van Groningen, 1978 – 1980.
9   Correspondentie van en met het Algemeen secretariaat van de VVD, 1973 – 1978.
10 Reglementen en beginselverklaringen van de  VVD
11 Verkiezingsprogramma’s VVD Provinciale Staten van Groningen, 1978 – 1990.  12 -20  Stukken met betrekking tot de

  • De Liberale Staatspartij “ De Vrijheidsbond:
  • Partij van de Vrijheid
  • VVD

en pamfletten en circulaires van:

  • Algemeen belang Eenrum
  • Nationaal Comité Handhaving Rijkseenheid
  • Protestantse Unie
  • Vrijzinnig Democratische Bond (VDB) uit 1937
  • S.D.A.P.
  • Partij van de Arbeid  

12    LSP De Vrijheidsbond   Reglement voor de “kiesvereeniging Eenrum, Pieterburen, Westernieland en Omstreken aangesloten bij den Vrijheidsbond”. Opgesteld rond 1920/ 1921.  Oproep van de LSP Afd. Eenrum voor een algemeene vergadering van de afdeling op woensdag 27 februari (1946 ? volgens poststempel) met als spreker de heer mr. H.S. Siebers, over Middenstandsproblemen. Uitnodiging met de vermelding van busdiensten   Pamflet van de LSP afd. Eenrum  Voor een Vrije economie.

13    Partij van de Vrijhed  Pamflet van de Partij van de Vrijheid afd. Eenrum

Gemaakt voor de Tweede Kamerverkiezingen van 17 mei 1946 Het land van beloften Pamflet voor de oproeping voor een Openbare vergadering van de Partij van de Vrijheid. Vrijdag 10 mei, 7.30 uur in Hotel “Hunsingo” Baflo.

Spreker H.J. Edzes te Groningen over Middenstandsproblemen. Datum onbekend  

Pamflet voor de Tweede Kamerverkiezingen van 17 mei 1946
Op wien stemt U ?
Dan tekst (;;;) en de afsluiter
Aarzel dus niet langer, maar helpt de vloedgolf van het socialisme heren, door op 17 mei
(1946, LO) te stemmen op de Mannen en vrouwen van lijst 5 No. 1 van lijst 5
Dr.S.E.B. Bierema, Uskwerd

Partij van de Vrijheid
Pamflet voor de Tweede Kamerverkiezingen van 17 mei 1946
U weet toch wel beter?
Dan tekst Afsluiter:
Stemt No. 1 van lijst 5
Dr.S.E.B. Bierema, Uskwerd Partij van de Vrijheid

Circulaire De Partij van de Vrijheid en Indië
Datum onbekend  

Circulaire Middenstanders! Spaarders  Let op uw saeck !
Voor de Tweede Kamerverkiezingen van 17 mei 1946 Partij van de Vrijheid  Lijst 5

Om de Vrijheid
Overdruk uit Algemeen Handelsblad Circulaire, datum onbekend Geen afzender. Onduidelijk is of dit stuk van de PvdV afkomstig is

Weet U……?
Circulaire, datum onbekend
Geen afzender. Onduidelijk is of dit stuk van de PvdV afkomstig is  

Opgaaf van de geldige candidatenlijsten welke zijn ingediend voor de verkiezing van de leden van de Tweede kamer der Staten-Generaal in den kieskring XVI (Groningen) op 17 mei 1946  

Beknopt program van de Partij van de Vrijheid Circulaire, datum onbekend  

Beknopt program van de Partij van de Vrijheid Twee kleurendruk, datum onbekend  

Pamflet van de Partij van de Vrijheid afdeling Eenrum, over vrijheid van onderneming. Datum onbekend  

Opgaaf van de geldige candidatenlijsten welke zijn ingediend voor de verkiezing van de leden der Provinciale Staten van Groningen op 29 mei 1946. Kieskring II (Bedum)  

Pamflet van de Partij van de Vrijheid
De Partij van de Vrijheid en de raadsverkiezingen.
Eenige punten uit haar vooruitstrevend gemeente-program
Waarschijnlijk voor de gemeenteraadsverkiezingen van 26 juli 1946  

Pamflet van de Partij van de Vrijheid
Ook in de gemeenteraden moet de stem van de Partij voor de Vrijheid worden gehoord
Aftiteling: Kiezers, stemt daarom op 26 juli de Partij van de Vrijheid. Clevering, Eenrum of Van Dijk, Westernieland Lijst 4
Waarschijnlijk voor de gemeenteraadsverkiezingen van 26 juli 1946

Opgaaf van de geldige candidatenlijsten welke zijn ingediend voor de verkiezing van de leden van de gemeenteraad van Eenrum op 17 juli 1946  

Handgeschreven vergelijking van de uitslagen van de verkiezingen voor Tweede Kamer (17 mei 1946)
Provinciale Staten (29 mei 1946)
Gemeenteraad (26 juli 1946)
in de gemeenten rondom Eenrum  

Kopie van de brief van G. Boerma uit Eenrum aan het Landelijk secretariaat over foutieve vermelding van zijn adres in VRIJ!
Brief van 15 juni 1946
Origineel is aanwezig in het Nationaal Archief te Den Haag, inv.nr. 2.19.022.  

Kopie van de brief van P. Coolman uit Eenrum aan het Landelijk secretariaat met een gedetailleerd overzicht van de financiën van de afdeling Eenrum.
Brief van 20 augustus 1946
Origineel is aanwezig in het Nationaal Archief te Den Haag, inv.nr. 2.19.022.  

Algemeen Reglement van de Partij van de Vrijheid Vastgesteld in de Algemene Vergadering van 8 maart 1947  

14    VVD
Kopie van de brief van G. Boerma uit Eenrum aan het Landelijk secretariaat over het feit dat de geldmiddelen uitgeput zijn. Brief van 15 januari 1948 Origineel is aanwezig in het Nationaal Archief te Den Haag, inv.nr. 2.19.022.  

Pamflet
Een woord aan Vrijzinnige Protestanten, aan predikanten en leken Ondertekend door prof dt. J. Lindeboom, lid hoofdbestuur VVD Gericht op protestante kiezers bij de Tweede Kamerverkiezingen van 7 juli (1948, LO)
Afsluiting: Stemt mr. Oud Lijst 6 Volkspartij voor Vrijheid en Democratie

Pamflet
De Volkspartij voor Vrijheid en Democratie komt op voor de belangen van het platteland
Afsluiting: Stemt mr. Oud Lijst 6
Volkspartij voor Vrijheid en Democratie  

Kaartje
Uitnodiging voor de Algemeene vergadering van de VVD afdeling Eenrum Op maandag 24 februari 1947, ’s avonds 7.30 uur bij L. van Gorsel te Pieterburen  

Pamflet van de VVD afdeling Eenrum van 20 oktober 1949
De alg. vergadering van de afd. Eenrum, gehouden op dinsdag 11 oktober (1949, LO) machtigde haar afgevaardigde ter alg. vergadering van de partij in Amsterdam op 29 oktober een motie in te dienen. Test motie etc.  

Kopie van de brief van G. Boerma uit Eenrum aan het Landelijk secretariaat over de activiteiten in 1950.
Brief van 01 april 1951
Origineel is aanwezig in het Nationaal Archief te Den Haag, inv.nr. 2.19.022.  

Kaartje
Uitnodiging voor de Algemeene vergadering van de VVD afdeling Eenrum Op dinsdag 25 maart 1952, bij café Post te Pieterburen  

Kopie van de brief aan G. Boerma uit Eenrum van het Landelijk secretariaat over de in goede orde ontvangen afdracht van de contributie over 1952.
Brief van 27 juni 1952.
Origineel is aanwezig in het Nationaal Archief te Den Haag, inv.nr. 2.19.022.  

Wat wil de VVD
Landelijke folder (meerkleurendruk)
Datum onbekend
Gemaakt tussen 1948 en 1955 (?)  

Kopie van de brief aan de penningmeester van de afdeling Eenrum van het Landelijk secretariaat over de in goede orde ontvangen afdracht van de contributie over 1953.
Brief van 15 mei 1953.
Origineel is aanwezig in het Nationaal Archief te Den Haag, inv.nr. 2.19.022.

Kopie van de brief van G. Boerma uit Eenrum aan het Landelijk secretariaat over de activiteiten in 1953 en de stand van de financiën. Brief van 14 april 1954. Origineel is aanwezig in het Nationaal Archief te Den Haag, inv.nr. 2.19.022.  

Kopie van de brief aan G. Boerma uit Eenrum van het Landelijk secretariaat over een liberale kandidaat voor het burgemeesterschap van Eenrum Brief van 5 mei 1954.
Origineel is aanwezig in het Nationaal Archief te Den Haag, inv.nr. 2.19.022.  

Verkiezingsmanifest 1959 van de VVD
–   Landelijke brochure
–   Exemplaar van Vrijheid en democratie over het verkiezingsmanifest   Kopie van het verslag van de werkzaamheden van de afdeling Eenrum over maart 1987 – februari 1989.  

15    Algemeen belang Eenrum  
Oproep om op no. 1 van lijst 3 te stemmen.
(Waarschijnlijk voor de gemeenteraadsverkiezingen van 26 juli 1946)

16 Nationaal Comité Handhaving Rijkseenheid Meerdere folders, uit de periode 1946-1948.  

17    Protestantse Unie Urgentie Program en oproep om te stemmen op no. 1 van Lijst 7 (Eenrum?) Verkiezingsnummer van De Nederlander van vóór 1 juli 1946  

18    Vrijzinnig Democratische Bond (VDB)  Verkiezingsnummer voor de Tweede Kamerverkiezingen van 1937 van de VDB. In dit nummer staan ook de kandidaten van de VDB met foto afgedrukt, onder meer voor de kieskring Leeuwarden, Groningen en Assen.  

Strijdzang voor den Vrijzinnig Democratischen Bond Tekst en muziek van LEX Uitgave: Masereeuw & Bouten – Rotterdam

19    S.D.A.P. afdeling Eenrum
Pamflet van de S.D.A.P. afdeling Eenrum Uitnodiging voor een spreekbeurt op 5 januari 1946 van de heer J. Vink in de oude school te Eenrum

20    Partij van de Arbeid Pamflet met als intro: Aan de ingezetenen van de Gemeente Eenrum

L.S. ! Na de bevrijding is op initiatief van de Ned. Volksbeweging gepoogd te komen tot meerdere politieke eenheid. Het plaatsgevonden overleg, waaraan door vertegenwoordigers van de S.D.A.P., V.D.B., C.D.U., Chr. Hist, z.g. politieke daklozen en een deel van de Kath. Christofoorgroep werd deelgenomen, heeft geleid tot volledige overeenstemming. (…) Als naam werd gekozen Partij van de Arbeid (…). Vervolgens aankondiging van drie spreekbeurten Op 4 maart 1946 in ’t Hotel van Gorsel te Pieterburen
sprekers

  • Jac. Wieringa te Eenrum                        
  • Ds. D.C. van der Linde, Pieterburen
  • J.    Vink te Eenrum

Op 6 maart 1946 in Zaal Pier te Eenrum –   sprekers Jac. Wieringa te Eenrum                        

  • Ds. W.H. Sorber te Eenrum
  • J.    Vink te Eenrum

Op 7 maart 1946 in ‘t Café Folkerts te Westernieland –   sprekers Jac. Wieringa te Eenrum                        

  • Ds. A. de Jonge te Westernieland
  • J.    Vink te Eenrum Ondertekend door het voorbereidingscomité

Circulaire Partij van de Arbeid Federatie Eenrum Voor de gemeenteraadsverkiezingen van 26 juli 1946  

Circulaire Partij van de Arbeid voor de Provinciale Statenverkiezingen van 29 mei 1946 En nu…. De Provinciale Staten

Circulaire met de uitnodiging voor de eerste centrale 1 mei viering (1947, LO) van de Partij van de Arbeid en een avondfeest.  

Landelijke uitingen Partij van de Arbeid van 1946 en 1947

  • Exemplaar van “Met volle zeilen naar een beter Nederland. Verkiezingskrant voor de Tweede Kamerverkiezingen 1946. Met mr. P.J. Oud , nog genoemd als onderdeel van het partijbestuur van de PvdA.
  • Exemplaar van “Vertrouwen in de toekomst”.
    Program voor Nederlands herstel en vernieuwing in de komende vier jaar Circulaires
  • Nederlanders! (open brief van Willem Drees)
    Gemaakt voor de Tweede Kamerverkiezingen van 17 mei 1946
  • De stinkbom
    Pamflet “tegen de leugenachtige campagne tegen de persoon van den voorzitter van de Partij van de Arbeid Koos Vorrink”
  • Strooibiljetje : “Kiest 17 mei no. 1 van lijst 1 Vorrink, J.J.
  • Een nieuw ras ! Neemt proef
  • Aan de landarbeiders van Nederland
  • Jonge kiezers van Nederland
  • Boeren en tuinders van Nederland
  • Aan den Nederlandschen Middenstand
  • Aan het Nederlandse Volk
  • Omhoog !
  • Een belofte gaat in vervulling
  • Een nieuwe taak voor ons koninkrijk (gedateerd december 1946)
  • Aan het Nederlandse Volk (gedateerd februari 1947) Pamflet
  • Ordening van de Ordening Prof dr. A.C. Josephus Jitta Geen datum, geen plaats
  •  Landelijke Verkiezingspamfletten waarschijnlijk voor de Tweede Kamerverkiezingen van 1948
  • Wij willen volgens het Verkiezingsprogram 1948 van de Partij van de Arbeid (…)
  • Ieder het zijne
  • Pas op de dubbeltjes
  • De liberale vrijheid (Pamflet tegen mr. P.J. Oud)
  • Zestig milliard gulden schade
  • Wat wilt ge worden ? Wat zijt gij geweest ?
  • Ook de landarbeider telt mee

Pamflet
Uitgegeven door het gewestelijk bestuur van de Partij van de Arbeid Groningen
De les van Tsjecho-Slowakijke Is Rusland socialistisch?
Met als afsluiting : Het socialisme heeft niets te maken met de Russische caricatuur.  

21- 23  Persoonlijke correspondentie, verkregen van de heer Ru. J. Clevering en enige krantenartikelen, bewaard door de heer Ru J. Clevering.

21   Krantenartikelen, januari 1947 – maart 1947 over diverse onderwerpen. Waarschijnlijk uit het Algemeen Handelsblad.

22   Enige persoonlijke correspondentie van de heer Ru J. Clevering rond Landbouwzaken en de VVD, periode 1947 – 1953. Ook enige circulaires van het hoofdbestuur.

23   Enige VVD circulaires en stencils met betrekking tot “Ons Indië”, 1946 – 1948. Afkomstig uit het privé archief van de heer Clevering.  

24– 35 Financiële stukken afdeling Eenrum, 1976 – 1990         

24   Kasboek Financiën afdeling Eenrum, 1976 –

25   Spaarboekje van de Spaarbank der Coöperatieve Boerenleenbank “Eenrum’Pieterburen”,        1970 – 1977.

26   Afschriften rekening VVD Eenrum bij de Stichting Spaarbank, Noordwest –Groningen Rabobank, 1976 – 198 Afschriften rekening VVD Eenrum bij de Stichting Spaarbank, Noordwest –Groningen Rabobank, 1981 – 1990

27   Financiële stukken afdeling Eenrum, 1980

27   Financiële stukken afdeling Eenrum, 1980

28   Financiële stukken afdeling Eenrum, 1982

29   Financiële stukken afdeling Eenrum, 1983

30   Financiële stukken afdeling Eenrum, 1984

31   Financiële stukken afdeling Eenrum, 1985

32   Financiële stukken afdeling Eenrum, 1986

33   Financiële stukken afdeling Eenrum, 1987

34   Financiële stukken afdeling Eenrum, 1988

35   Financiële stukken afdeling Eenrum, 1989